Республикӑн Ҫул-йӗр фондӗнчен пӗлтӗр уйӑрнӑ укҫа-тенке пур районта усӑ курса пӗтермен иккен. Ҫакна республикӑн вице-премьерӗ — транспортпа ҫул-йӗр министрӗ Михаил Янковский районсемпе хуласен пуҫлӑхӗсемпе Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян ирттернӗ видеоканашлура палӑртса хӑварнӑ.
Усӑ курмасӑр юлни — 10 миллион тенкӗ. Унпа усӑ курса пӗтермен районсен хушшинче Вӑрнар, Краснормейски, Шупашкар, Ҫӗмӗрле районӗсене асӑннӑ. Ҫавӑн пекех Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр тата Ҫӗмӗрле хулисене кӗртнӗ.
Ҫул-йӗре юсама тата тытса тӑма пӗлтӗр тӗрлӗ хыснаран 2,7 миллиард тенкӗ ытларах уйӑрма пӑхса хӑварнӑ. Вырӑнти бюджетсен шучӗпе вара ҫак тупра 2,8 миллиарда яхӑн пулнӑ. Кӑҫал 2 миллиард тенкӗ ытларах уйӑрмалла.
«Вега» центрта республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин психоневрологи интерначӗсенче сипленекенсем хушшичне спортӑн хӗллехи енӗпе республикӑри фестивалӗ иртнӗ.
Спорт уявне психоневрологи диспансерӗсенчи 6 ушкӑн тата ӑс-тӑн енчен аталанса ҫитеймен ачасен интернат-ҫурчӗн 1 ушкӑнӗ хутшӑннӑ.
Фестивале уҫма республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ Александр Медюков хутшӑннӑ.
Ӑмӑрту спортӑн виҫӗ енӗпе иртнӗ: йӗлтӗрпе тупӑшассипе, вӗрен туртассипе, армреслинг енӗпе. Ушкӑнпа пӗтӗмлетсен Вӑрнар районӗнчи Калининри психоневрологи интерначӗн ушкӑнӗ мала тухни палӑрнӑ. Иккӗмӗш вырӑна Муркаш районӗнчи Шомикри интернат ҫӗнсе илнӗ, виҫҫӗмӗшӗнче — ӑс-тӑн енчен аталанса ҫитеймен ачасен Кӳкеҫри интерначӗ.
Сӑнсем (10)
Иртнӗ шӑматкун ветеран йӗлтӗрҫӗсемпе спортӑн ҫак енне юратаканcем республика Элтеперӗн парнисене ҫӗнсе илессишӗн йӗлтӗр йӗрӗ ҫине тӑнӑ.
Ӑмӑрту Шупашкарти 2-мӗш спорт шкулӗн йӗлтӗр йӗрӗ ҫинче иртнӗ. Сивӗ ҫанталӑка пӑхмасӑрах унта Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Улатӑр хулисенчи, Шупашкар, Куславкка, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Красноармейски районӗсенчи тата Мари Элти 120 ҫын йӗлтӗр сырса пухӑннӑ.
Сӑмах май, кӑҫал Чӑваш Енре ҫӗршывра та халиччен ирттермен спартакиада йӗркелӗҫ. Унта ветерансем хутшӑнӗҫ. Вӗсем спортӑн тӗрлӗ енӗпе тупӑшӗҫ.
Ӑмӑртӑва хутшӑннисен хастарлӑхне ҫула кура 12 ушкӑна пайласа палӑртнӑ. Хӑйсен ушкӑнӗнче Джамалия Баранова, Николай Федоров, Владислав Васильев (Шупашкар районӗ), Наталья Кузьмина, Александр Антонов, Валерий Матвеев (Шупашкар), Сергей Павлов (Канаш хули), Юрий Мануйлов (Куславкка районӗ), Виктор Серенков (Улатӑр хули), Николай Алексеев (Сӗнтӗрвӑрри районӗ), Михаил Ямолкин, Александр Антонов (Мари Эл) палӑрнӑ.
Вӑрнар районӗнчи 1-мӗш шкулта Социализмла Ӗҫ Паттӑрӗ Иван Никифоров ҫуралнӑранпа 104 ҫул ҫитнине хатӗрленме тытӑннӑ. Вӑл чылай ҫул педагогикӑра ӗҫленӗ. Вӑрнарта пурӑннӑ. 94 ҫулта пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Асӑннӑ вӗренӳ учрежденийӗ Иван Никифоров ячӗпе хисепленсе тӑрать.
Асӑну кунӗ тӗлне шкул вулавӑшӗнче «Эпир асра тытса пурӑнатпӑр» кӗнеке куравӗ йӗркеленӗ. Унта Никифоровпа ҫыхӑннӑ материалсемпе, сӑнӳкерчӗксемпе, статьясемпе паллашма май туса панӑ.
Шкулта викторина, класс сехечӗсем, ҫавра сӗтелсем, математика олимпиада, хаваслисемпе тавҫӑруллисен конкурсне ирттерме палӑртаҫҫӗ.
Кӑрлачӑн 21-мӗшӗнче, Иван Никифоров ҫуралнӑ кун, мӗнпур класра ун пирки аса илсе калаҫу ирттереҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Ҫурт-йӗр инспекцийӗ иртнӗ ҫул вӗҫӗнче ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвӗсемпе «хӗрӳ лини» ирттернӗ. Ҫак мелпе 37 ҫын усӑ курнӑ. Вӗсенчен ытларахӑшӗ, 29 ҫын, Шупашкартан шӑнкӑравланӑ. Ытти хулапа района илсен, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенче, Вӑрнарпа Шупашкар районӗсенче пурӑнакансем шӑнкӑравланӑ.
Ҫынсем пурӗ 44 ыйту панӑ. Халӑха ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ пулӑшушӑн тӳлес ыйту ытларах кӑсӑклантарать иккен. Шӑнкӑравсем тӑрӑх инспекторсем халӑха ҫурт-йӗр фончӗн тӑрӑмне техника тӗлӗшӗнчен тӗрӗслесе тата нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗре тытса тӑрасси канӑҫсӑрлантарнине те асӑрханӑ.
Ҫынсене калаҫтаракан ыйтусен шутне управляющи компанисем ӑшӑ энергийӗ пирки информацие, кабель телекуравӗ вырнаҫтарни саккунлипе саккунсӑрри пирки пӗлтерменнине те, вӗри шыв вӗри маррине тата ытти хӑш-пӗр ыйтӑва кӗртмелле.
Вӗсене кӑна мар, ытти ӗҫре тӑрӑшакана та, тивӗҫлӗ канурисене те. Ара, Вӑрнар районӗнче хӑй тӗллӗн вӗреннӗ авторсен «Виҫ Ҫавал ҫаврисем» районти фестивалӗ иртнӗ-ҫке. Ӑна кӑҫал пуҫласа йӗркеленӗ. Фестивале пуҫаракансем ун чухлӗ ҫын хутшӑнасса малтанласа шутламаннине пытармаҫҫӗ.
Конкурса хӑй тӗллӗн вӗреннӗ 24 поэтпа композитор пухӑннӑ. Маларах вӗсенчен чылайӑшӗн хайлавӗ район хаҫатӗнче пичетленнӗ иккен. Культура ҫурчӗсемпе вулавӑшсенче вӗсен пултарулӑх каҫӗсем иртнӗ. Ҫапах та пурне те пухса район шайӗнче унччен йӗркелемен.
Конкурса хутшӑннисен хушшинче Вӑрнар район администрацийӗ тӗслӗх вырӑнне Ярмушкӑри ял тӑрӑхӗн специалистне Лиана Григорьевӑна илсе кӑтартнӑ. Вӑл кӑҫал пуҫласа сӑвӑ ҫырма тытӑннӑ. Упнер ял тӑрӑхӗн специалисчӗ Нина Тикинева вара хӑй сӑввисене юрра хывать иккен. Вӑрнар почтамчӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗнче чылай ҫул тӑрӑшнӑ Раиса Малышева та сӑвӑсем ҫырать, хитре юрлать теҫҫӗ.
Санарпуҫӗнчи выльӑх тухтӑрӗ Борис Леонтьев та сӑвӑ ҫырать.
Кайри Тукай ялӗнче пурӑнакан, кӑҫал «Вӑранр пики» ята тивӗҫнӗ 20 ҫулти Татьяна Степанова республикӑри «Кӗмӗл сасӑ» фестивальте куракансене килӗшнӗ.
Иртнӗ эрнере Вӑрнар тӑрӑхӗнчи культура пурнӑҫӗнче асра юлмалла пулӑм иртни пирки пӗлтерет асӑннӑ район администрацийӗ. Чӑн та, хирӗҫлемӗпӗр — ҫапла. Унта СССР халӑх артистки, Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни, 90-ри Вера Кузьмина пулнӑ. Пӗтӗм чӑваш халӑхӗн (капла калани ӳстерсе калани мар тесе шухӑшлатпӑр) юратнӑ артистки ҫав кун икӗ тӗлпулу ирттернӗ: Санарпуҫӗнчи шкул ачисемпе тата Ҫӗрпелӗнче пурӑнакансемпе.
Тӗлпулу вӑхӑтӗнче Вера Кузьминичнӑн сцена ҫинчи пурнӑҫӗпе кӑна мар, пурнӑҫӗнчи ытти фактпа та паллашма май килнӗ. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче, сӑмахран, Вера Кузьмина Смоленск тата Мускав хулисем патӗнче хӳтлӗх сооруженийӗсем тунӑ. Вӑл «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» тӑваттӑмӗш степеньлӗ ордена, «Мускава хӳтӗленӗшӗн», тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнчи хастарлӑхшӑн медальсене тивӗҫнӗ.
Тӗлпулура Вера Кузьмина «Ҫатан карта ҫинчи хура хӑмла ҫырли». «Салтак амӑшӗ», «Хура чӗкеҫ» спектакльсенчи сыпӑксене выляса панӑ, мӑшӑрӗн, Петӗр Хусанкайӑн, сӑввисене вуланӑ.
Тӗлпулу хыҫҫӑн пурте тенӗ пекех юратнӑ артисткӑна сырса илнӗ — автограф илме е пӗрле ӳкерӗнме хыпӑннӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «В трагические годы, репрессированные чувашские писатели, журналисты и ученые» ятпа кӗнекен пичетленсе тухнӑ.
Унӑн авторӗ — Федерацин хӑрушсӑрлӑх службинче ӗҫлесе полковника ҫитнӗ Валерий Кошкин. Хӑй вӑх 1952 ҫулта Вӑрнар районӗнчи Хӑмӑш ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх университетӗнче историпе филологи факультетне вӗренсе тухнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл хальхи «Хыпар» хаҫатра ҫулталӑк тӑрӑшнӑ. Патшалӑхӑн хӑрушсӑрлӑх службинчи ӗҫе пӑрахнӑ хыҫҫӑн республикӑн культура министерствинче 10 ҫул тимленӗ.
Кошкинӑн ҫӗнӗ кӗнекине (унччен те вӑл кӑларнӑ) 1930 ҫулсем хыҫҫӑн политика тӗлӗшӗнчен хӗсӗрленӗ ҫыравҫӑсем, журналистсем, ученӑйсем пирки ҫырса кӑтартнӑ. Репресси пирки каласа панӑ.
Ҫӗр ҫинче темле ҫын та пур та, тӗлӗнмелли тупӑнсах тӑрать. Вӑрнар районӗнчи Калининри вӑтам шкулта музыкӑпа технологи вӗрентекен 50-ри арҫын вӑрӑ ӗҫӗпе аппаланса пурӑннӑ. Хыпар ятне машина вӑрри терӗмӗр те, автомобильсенех вӑрламан-ха. Машинӑри япаласене пӗҫертсе ҫӳренӗ-мӗн.
Тӗпчевҫӗсен шучӗпе хайхи арҫын кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче Калининри автосервис ҫывӑхӗнчи стоянкӑри машинӑсенчи хаклӑ япаласене вӑрласа ҫӳренӗ. Пӗтӗмпе виҫӗ хутчен ҫапла хӑтланнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен. Ку фактсем пирки тӗпчев материалӗсене прокуратура нумаях пулмасть суда ярса панӑ.
Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх республикӑри вӑрман лаптӑкӗн 26 пин ытла гектерӗнче хурт-кӑпшанкӑ хуҫаланать. Чи хӑруш лару-тӑру вара 16 пин гектарта иккен. Ҫулталӑк пуҫламӑшӗпе танлаштарсан ку виҫе 7,2 пин гектар сахалтарах-ха та, анчах хӗпертемелли ытлашшиех ҫук имӗш. Сӑмахран, юман тата катӑркас ҫулҫӑпӑран лӗпӗшӗ (выр. листовертка) Вӑрнар, Етӗрне, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Шӑмӑршӑ вӑрман хуҫалӑхӗсенче уйрӑмах анлӑ сарӑлнӑ.
Сиен кӳрекен хуртсемпе кӗрешме республика 25 миллион тенкӗ ыйтнӑ имӗш, анчах ыйтнине тивӗҫтермен. Ҫавах та вӑрман хуҫалӑхӗ укҫасӑр лармасть — 2014–2016 ҫулсенче вӑрмана имҫамлама федераци хыснинчен 20,7 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Ку «кӗмӗлпе» пурӗ 16 пин гектар лаптӑка сапма пулать имӗш.
+7.3 °C